Formula 1’den Rekor Pit Stoplar

Öncelikle bilmeyenleriniz için sizlerle pit stop kavramını inceleyelim.

Motor sporlarında kullanılan araçlar normal araçlardan çok daha güçlü ve hızlıdır. Bu araçlar düzenli olarak sadece yarış haftalarında, antrenman, sıralama turları ve yarış için kullanılır. Bu araçlar pistlerin sert virajlarında, chicane (şikan) ismi verilen özel yavaşlatma virajlarında yaptıkları güçlü frenlemeler ve özel mühendislik eseri sistemleri sebebiyle çok çabuk lastiklerini yıpratır ve aşındırır. Yarış temposunda çok önemli bir etken olan yol tutuşunu olabildiğince üst düzeyde tutmak ve lastiği iyice aşındırıp patlamasına sebep olmamak adına belli bir sayıda tur attıktan sonra araçlar pite gelir ve lastikleri değiştirilir. Lastiklerin ömürleri hamur çeşidine ve pist şartlarına göre değişkenlik gösterir. Örneğin yumuşak hamur lastikle daha yüksek hızlara ulaşılırken sert hamur lastikler daha dayanıklıdır.

Pit stop süreleri eskiden ne kadar uzun sürse de günümüz teknolojisi ve ekiplerin zamanla geliştirdiği yöntemler sayesinde zamanla kısalarak ortalama 2.3 saniye gibi bir süreye kadar düşmüş. Bu alandaki rekor 8 Ekim 2023 tarihinde Katar yarışında McLaren ekibi tarafından kırıldı. 27. turda pite gelen İngiliz pilot Lando Norris’in lastikleri tam 1.80 saniyede değiştirilerek geçmişte 1.82 saniye ile Red Bull’a ait olan bu rekor McLaren ekibine geçmiş oldu.

Hızlı pit stoplardan konuştuk ama peki ya en yavaş ve en uzun pit stop ne kadar sürmüş olabilir? Geçmişi düşünerek birkaç dakikadan bahsedebiliriz ama bu rekor hiç de düşündüğünüz gibi değil. Çok uzak bir geçmişe gitmiyoruz. Yıl 2021, Monako pistindeyiz. Formula 1 hayranları bu pisti çok iyi tanır. Çok zor ve çok dar bir pistteyiz. 2021 yılında Mercedes takımının pilotları Lewis Hamilton ve Valtteri Bottas’tı. Yarışa 3. sırada başlayan Valtteri Bottas, yarışın 29. turunda sadece lastik değiştirmek için pite geldi ama o pit stop, yarıştan çekilmesine sebep oldu. Bottas’ın bu piti birkaç dakika ya da birkaç saatle bitmedi, bu pit stop yaklaşık 43 saat sürdü.

Mercedes ekibi başarılarıyla bilinen bir takım. Ekstra durumlar haricinde 20 kişilik bir pit ekibiyle çalışan Mercedes ne yaşadı da bu pit stop 43 saat sürdü? Pit stoplarda her lastikten 3 kişi sorumludur. Biri lastiği çıkarır, biri lastiği takar ve biri de bijon tabancasını kullanarak lastiği yerinden söker ve oturtur. Bottas’ın bu pit stopunda 3 lastik sorunsuz değiştirilmişti. Sadece sağ ön teker hiç çıkarılamadı. Buna sebep olan hatalar zincirinin sebebi, takıma göre, Bottas’ın aracı ideal konuma tam oturtamamış olmasıydı.

Mercedes takımının yaptığı acıkamaya göre, Bottas’ın aracı ideal konuma tam oturtamamış olması sonucu hazırda bekleyen pit ekibi konumunu ve açısını değiştirmek durumunda kaldı. Bunun sonucunda bijon tabancası ideal olarak tutulması gereken açı yerine neredeyse yatay kullanıldı. Tabancayı tutan mekanikerin normalde tabancayı 45-60 derecelik açıyla kullanması gerekir. Ancak yatay konumlanmış bir bijon tabancası her şeyi mahvedebiliyormuş. Bijon tabancası bijona tam oturmadığı için tabanca çalıştırıldığında bijonun tüm dişleri “yalama” yaptı. Hatta ekibi dikkatli izleyenler tabanca çalıştıkça ortaya çıkan alüminyum tozlarını görebiliyordu. Mekanikerler elinden geleni yapsa da durumu toparlayamadılar ve hatta sadece Mercedes ekibi değil yardıma gelen bir başka takımın pit ekibi de sorunu çözemedi. Lastiğin sökülememesi üzerine Fin pilot Valtteri Bottas yarış dışı kaldı ve aracı da fabrikaya götürüldü.

Neredeyse 43 saatlik bir sürecin ardından sıkışan lastik fabrikada çıkarıldı ve araç sıradaki yarışa hazır hale geldi. Monako pistinde başlayıp Mercedes fabrikasında biten bu pit stop ise tarihe “en uzun pit stop” olarak geçti.